حق وکالت در طلاق برای زن چیست؟
نوشته پیش رو توسط وکیل طلاق توافقی در خصوص نحوه گرفتن وکالت در طلاق و حق طلاق برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. گرفتن وکالت در طلاق از مرد به دو روش امکان پذیر است : اول به صورت شرط ضمن عقد نکاح که در سند ازدواج درج می شود و در عقدنامه ثبت و امضاء شده باشد. دوم با مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی و یا کنسولگری ایران در خارج از کشور و اخذ وکالت در طلاق از زوج.
طلاق یک عمل حقوقی یک طرفه است که فقط با اراده مرد انجام میشود. مطابق با ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، حق طلاق به دست مرد است و زن جز در موارد معینی میتواند تقاضای طلاق کنند از ای رو چاره‌ای اندیشیده اند که زن به وسیله وکالت در طلاق، طلاق بگیرد و مرد می تواند اجرا کردن حق خود در طلاق را به همسرش بدهد. وکالت زن در طلاق برای زن به این معنی است که زن از شوهر وکالت دارد در انتخاب وکیل که با حدود اختیارات مندرج در وکالتنامه، به دادگاه مراجعه کرده و زوجه را طلاق دهد.
نحوه طلاق با وکالت در طلاق
حق طلاق زن به منزله بی نیازی از مراجعه به دادگاه نیست و در این راستا زوجه ای که وکالت در طلاق دارد باید به وکیل دادگستری مراجعه کند و با حدود اختیارات مندرج در وکالتنامه برای همسرش وکیل انتخاب نماید و اعطای وکالت کند که در این صورت وکیل دادگستری، وکیل مع الواسطه شوهر می شود و به وکالت از موکلش و بدون نیاز به حضور او می تواند به همراه زوجه دادخواست طلاق توافقی ثبت کند و گواهی عدم امکان سازش اخذ نماید.
درخواست طلاق از طرف زن با داشتن حق طلاق همان طلاق توافقی است و تنها تفاوت این دو طلاق در این است که شوهر در طلاق توافقی بجای حضور خود، در اینجا وکیل “مع الواسطه” دارد. بنابراین داشتن حق طلاق زن به این معنی است که زوجه از شوهرش وکالت طلاق دارد و هر زمان بخواهد می تواند به دادگاه مراجعه کند و با گرفتن وکیل برای زوج خود را مطلقه کند.
بنابراین، در مرحله اول مراجعه به وکیل رسمی دادگستری دارای پروانه وکالت الزامی است و زوجه باید از طرف شوهر وکالت به وکیل بدهد و با بودن وکیل با واسطه شوهر، نیازی به مراجعه و حضور شوهر نیست. اگر زوج به همسرش وکالت در طلاق دهد به این معنا نیست که او دیگر اختیاری در طلاق ندارد مرد خود نیز می تواند به دادگاه مراجعه کند و با دادن دادخواست طلاق همسرش را طلاق بدهد.
نحوه گرفتن وکالت در طلاق
اعطا نمودن حق طلاق از طرف مرد به زن به شکل يك سند تك برگي تحت عنوان وكالت نامه مي باشد كه در دفاتر اسناد رسمي تنظيم می شود. اشتباها برخي از زوجين براي دادن حق طلاق به دفترخانه اي كه ازدواج آن ها را ثبت کرده مراجعه مي كنند. در صورتی که بايد به يكي از دفاتر اسناد رسمي براي تنظيم اين وكالت نامه رجوع نمايند. به بیانی دیگر مرجع صدور حق طلاق پس ازعقد، دفاتر اسناد رسمي می باشد.
بیشتر بخوانید: طلاق به درخواست مرد و مراحل آن
نکات مهم مندرج در متن وکالت در طلاق
نکات مهم مندرج در متن وکالت در طلاقکامل بودن متن وکالت در طلاق بسیار اهمیت دارد آنچه که در تنظیم وکالتنامه بسیار اهمیت دارد حدود اختیارات است. چرا که در صورتی که وکالتنامه به شکل کامل تنظیم نشود ممکن است در انجام طلاق با مشکلاتی مواجه شود. لذا مهمترین کاری که پس از تصمیم برای دادن وکالت به زوجه جهت اجرای حق طلاق باید انجام داد، تنظیم یک وکالتنامه کامل با حدود اختیارات کامل میباشد.
یکی از نکات مهم مربوط به مندرجات وکالت در طلاق موضوع حق توکیل و بلاعزل بودن می باشد که لازم است در وکالتنامه های مذکور تصریح گردد که “وکیل حق توکیل به غیر را دارد” تا بتواند از طرف همسر خویش وکیل انتخاب نماید و دیگری تصریح گردد که “موکل حق عزل وکیل را ندارد” برای اینکه زوج بعد از تفویض اختیار نتواند مانع استفاده زوجه از ان گردد آنرا بلاعزل منعقد می سازند.
در صورتی مرد حق عزل را ازخود سلب ننماید، میتواند در هر زمانی با عزل وکیل تمامی اختیاراتی اعطای را ساقط نموده و وکالتنامه طلاق فاقد اعتبار شود چرا که در صورت قابل عزل بودن وکیل معمولا قضات دادگاهها ایراد می نمایند که موکل حق عزل شما را دارد و هر آن ممکن است که شما را عزل نموده باشد.
نکته مهم دیگر در تنظیم وکالتنامه طلاق، موضوع “حق اسقاط حق تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی” می باشد، که دفاتر اسناد رسمی معمولا درحدود اختیارات وکالتنامه ذکر نمی کنند، در صورت عدم ذکر آن، گواهی عدم امکان سازشی که از دادگاه صادر میگردد پس از۴۴ روز پس از ابلاغ میتوانید نسبت به ثبت و اجرای صیغه طلاق اقدام نمایید.
در صورتی که قید اسقاط حق تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی وجود داشته باشد، پس از صدور رای دادگاه حکم صادره قطعی و همان روز طلاق ثبت و صیغه طلاق جاری میشود.
نکته مهم دیگر در حدود اختیارات وکالتنامه مربوط به حقوق مالی زوجه است. اگر مرد شرط در طلاق توافقی را بذل کل حقوق مالی مانند نفقه و مهریه و اجرت المثل قرار دهد زوجه با بخشش کل این حقوق می تواند اقدام به طلاق نماید. حال اگر وکالت در طلاق بدون این شرط بوده و با قید به هر میزان و به هر طریق و شرط ذکر گردد شما میتوانید در این خصوص نسبت به میزان بذل و دریافت حقوق مالی شرط کنید.
یکی از مشکلات پرونده های طلاق با موضوعیت وکالت در طلاق، ناقص بودن حدود اختیارات وکالتنامه است. توصیه میشود قبل از اخذ وکالت در طلاق با وکیل مجرب مشاوره نمائید. اختیاراتی چون وکالت در قبول بذل، وکالت در اسقاط حق تجدید نظر و فرجام خواهی از جمله این موارد است که در بعضی وکالتنامه ها، درج نمی شود و در عمل مشکل ساز است.
انواع وکالت در طلاق
۱- شروط ضمن عقد نکاح
ناظر به تفویض وکالت به زوجه از سوی زوج در خصوص موارد متعدد و مورد توافق است. بدین معنا که از طرف شوهر و به عنوان یکی از شروط ضمن عقد نکاح، وکالت داده میشود که با مراجعه به دادگاه خود را مطلقه سازد. شروط های دوازده گانه مندرج در عقدنامه بر این معنی نیست که زن وکالت کامل یا وکالت مطلق در طلاق را دارد بلکه زن با مراجعه کردن به دادگاه به مدت طولانی باید یکی از شروط دوازده گانه را اثبات کند و پس از اثبات میتواند طلاق بگیرد.
این حالت منطبق با ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی است که برابر این ماده «طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد، در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند، مثل این که شرط شود، هر گاه شوهر، زن دیگری بگیرد یا در مدت معینی غائب شود یا ترک انفاق نماید یا علیه حیات زن سوء قصد کند یا سوء رفتاری نماید که زندگانی آنها با یکدیگر غیرقابل تحمل باشد، زن، وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی، خود را مطلقه سازد».
۲- وکالت محضری طلاق ( وکالت مطلق یا بدون قید شرط )
اما مورد دوم وکالت مربوط به حالتی است که شوهر به یکی از دفاتر اسناد رسمی رجوع کرده و به زن وکالت مطلق و بدون قید و شرط طلاق می‌دهد که هر وقت بخواهد و بدون هیچ عذرى یا تحقق شرطى، خود را طلاق دهد.
این وکالت در طلاق از نظر حقوقی و قانونی صحیح است و مانند آن است که شوهر او را طلاق داده یا شخص ثالث به وکالت، زن را طلاق داده است. در این حالت، برخلاف مورد نخست، احتیاج به اثبات شرط در دادگاه ندارد، زیرا موکل تشخیص زمان اجرا وکالت را به عهده زن گذارده است، یعنی زمان انجام وکالت را به عهده وکیل گذارده است.
بیشتر بخوانید: مهریه در طلاق توافقی چگونه است؟
مدارک لازم برای انجام طلاق به واسطه وکالت
- عقدنامه یا رونوشت آن
- شناسنانه زوجین همرا با کپی
- کارت ملی زوجین همرا با کپی
- اصل وکالتنامه
حق طلاق و گرفتن مهریه
در وکالت در طلاقی که زوج به زوجه می دهد حدود اختیارات مندرج در وکالت نامه اهمیت بسیاری برخوردار است . زیرا مهمترین قسمت در این وکالت نامه حقوق مالی زوجه مخصوصا مهریه میباشد. بنابراین مرد میتواند از سر دفتر بخواهد که که وکالت در طلاق در قبال بخشیدن (بذل) کل مهریه یا هر مقدار از مهریه طبق توافق زوجین باشد. بنابراین تعلق مهریه به زوجه در هنگام اعطاء وکالت در طلاق کاملا بستگی حدود اختیارات مندرج در وکالت نامه دارد .
وکالت در طلاق به چند صورت است؟
- در عقد نامه ، وکالت در طلاق به صورت شرط ضمن عقد با تمام حدود اختیارات به کامل نوشته شود.
- زوج با مراجعه به دفتر اسناد رسمی به همسرش و یا فرد دیگری که تمایل داشته باشد وکالت در طلاق بدهد. بنابراین توصیه میشود حتی اگر در عقد نامه وکالت در طلاق درج میشود باز هم به صورت محضری در دفتر اسناد رسمی ، طی سند جداگانه از مرد اخذ گردد.
- وکالت در طلاق می تواند به صورت بلاعزل و یا قابل عزل باشد و یا مدت دار باشد . البته اگر وکالت در ضمن عقد نکاح ( عقدنامه ) شرط شده باشد از طرف مرد غیر قابل عزل است . ولی اگر طی سند محضری در دفتر خانه اسناد رسمی تنظیم شده باشد توصیه میشود به صورت غیر قابل عزل و بدون مدت باشد.
سوالات مهم در خصوص وکالت در طلاق
آیا زن میتواند با داشتن وکالت در طلاق، به صورت مستقیم به دفاتر طلاق مراجعه نموده و خود را مطلقه نماید؟
پاسخ منفی است. مطابق قانون حمايت خانواده بدون حكم دادگاه هيچ دفتری حق ثبت طلاق را نداشته، حتي اگر مرد به زن براي طلاق، وكالت تام الاختيار داده باشد. از این رو زن بايد براي اعمال نمودن حق طلاق خود به دادگاه مراجعه کرده و گواهي عدم امكان سازش، دريافت کند و اخذ حکم دادگاه برای ثبت طلاق الزامی است.
اگر حق طلاق با زن باشد مهریه تعلق می گیرد؟
با توجه به اختیارات مندرج در وکالتنامه اگر شوهر در ضمن وکالت در طلاق، وکالت در قبول بذل کل مهریه را داده به زوجه مهریه تعلق نمی گیرد و اگردر وکالتنامه قبول مقداری از مهریه باشد زوجه این اختیار را دارد که حتی با بخشش مقداری اندک از مهریه یا هر مقدار که صلاح بداند رای طلاق را اخذ نماید.
آیا مرد می تواند از جاری شدن حکم و صیغه طلاق در فرض بودن وکالت طلاق زن ممانعت نماید؟
مرد در وکالتی که به زن یا حتی دیگری برای طلاق اعطا می کند حدود اختیارات را هم مشخص می کند مثلا وکالت در اسقاط حق تجدید نظر و فرجام خواهی بدهد و وکالت می دهد که زن تمام مهریه را در ازای طلاق بذل کند و یا هر مقدار به تشخیص زوجه، حال اگر رای در حدود اختیارات وکالتنامه صادر شده باشد جای اعتراض برای مرد باقی نمی ماند.
آیا زن هم می تواند وکالت در طلاق را به شوهر خود بدهد؟
بله ، زن هم می تواند با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی به شوهر وکالت برای گرفتن وکیل برای مطلقه نمودن خود از قید زوجیت با وکالت بخشش تمام یا بخشی از مهریه را بدهد. هرچند این وکالت کمتر دیده می شود اما مانع قانونی وجود ندارد. ولی مشکل این وکالت نامه ها که زوج ، وکیل زوجه می شود آزمایش بارداری یا بکارت است که باز هم نیازمند حضور زوجه برای آزمایش بارداری و یا تست بکارت می باشد.
جهت مشاوره حقوقی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
