شکایت از چک ثبت نشده در سامانه صیاد
شکایت از چک ثبت نشده، با اصلاح قانون صدور چک در سال 1401، کلیه چک های تضمینی می بایست در سامانه یکپارچه صیاد ثبت شوند. ثبت چک دارای دو مرحله می باشد. نخست صادرکننده چک می بایست اطلاعات مربوط به آن را در سامانه صیاد وارد کند و در مرحله بعد دارنده چک می بایست دریافت آن را در سامانه صیاد تائید نماید. ثبت چک در سامانه صیاد موجب پیشگیری از جرایمی مانند جعل چک، صدور چک بلامحل و غیره می شود همچنین ثبت نکردن چک جدید در سامانه صیاد، جرم نمی باشد .
همانطور که اشاره شد با اصلاح قانون صدور چک، برای همه صادر کنندگان چک تکلیف قانونی مبنی بر ثبت چک در سامانه چک صیاد ایجاد شد. همچنین در سامانه مذکور امکانات دیگری از جمله استعلام سابقه خوش حسابی صادرکننده چک و … موجود می باشد.
حال چنانچه یک چک بدون آن که در سامانه یکپارچه صیاد به ثبت برسد به دارنده تحویل گردد، ضمانت اجرای آن چیست؟ در این نوشتار ضمن بررسی وضعیت حقوقی چک های ثبت نشده در سامانه صیاد، شیوه و مراحل شکایت از چک ثبت نشده در سامانه صیاد را مورد بررسی قرار می دهیم.
به طور کلی باید گفت مطابق با نص صریح قانون در خصوص چک هایی که در سامانه یکپارچه صیاد به ثبت نرسیده اند، مطابق با اسناد رسمی عمل نمی شود. در نتیجه دارنده چک می تواند به دفاتر خدمات قضایی الکترونیکی مراجعه کرده و مانند اسناد عادی دعوای مطالبه را بر علیه صادرکننده چک طرح نماید.
ضمانت اجرای عدم ثبت چک در سامانه صیاد
چنانچه چک مطابق با قانون صدور چک در سامانه صیاد ثبت شود، مطابق با اسناد رسمی دارای قابلیت اجرا می باشد. بنابراین چنانچه دارنده چک پس از مراجعه به بانک برای دریافت وجه آن با خالی بودن حساب صادرکننده مواجه شد، می تواند تقاضای صدور گواهی عدم پرداخت را از مامور بانک داشته باشند.
در این صورت مامور بانک غیر قابل پرداخت بودن تمام یا بخشی از مبلغ چک را در سامانه اینترنتی یکپارچه بانک مرکزی اعلام می کند. با اعلام غیر قابل پرداخت بودن چک، ظرف بیست و چهار ساعت به کلیه بانک ها و موسسات مالی و اعتباری اعلام می شود که از ارائه خدمات بانکی مثل افتتاح حساب و کارت اعتباری در مورد صادرکننده خودداری شود. همچنین کلیه حساب های بانکی صادرکننده، به میزان مبلغ مندرج در چک مسدود می شود.
اگر چک در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، نه تنها هیچ یک از تدابیر فوق اتخاذ نمی شود، بلکه مامور بانک به هنگام مراجعه دارنده چک از پرداخت وجه آن خودداری می کند. در واقع با اجرایی شدن اصلاحیه قانون صدور چک ثبت نشدن چک در سامانه اینترنتی صیاد، به منزله غیر قابل پرداخت بودن آن می باشد.
همانطور که اشاره شد برای شکایت از چک ثبت نشده در سامانه صیاد، دارنده چک می بایست بر علیه صادرکننده آن دعوای حقوقی را طرح نماید. به طور کلی از نظر حقوقی با چک ثبت نشده در سامانه صیاد، مطابق با یک سند عادی برخورد می شود. بنابراین دارنده این سند می تواند جهت مطالبه مبلغ چک، به دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی، شورای حل اختلاف یا دادگاه عمومی و حقوقی مراجعه و طرح دعوی نماید.
بیشتر بخوانید : نحوه و مراحل شکایت کیفری از چک
مراحل و شرایط شکایت از چک ثبت نشده
مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی شکایت از چک ثبت نشده در سامانه صیاد، فقط به یک شیوه و فقط به صورت دعوی حقوقی مطالبه وجه مطرح می شود که فقط باید علیه صادر کننده چک مطرح گردد. چک ثبت نشده از نظر حقوقی چک تلقی نمی شود و مزایای اسناد تجاری را مانند طرح دعوا علیه ظهرنویسان و تامین خواسته بدون تودیع خسارت ندارد و صرفا در قالب یک سند عادی مطالبه است.
شکایت از چک ثبت نشده مستلزم نگارش دادخواست می باشد. دارنده چک ثبت نشده به عنوان خواهان و صادرکننده چک به عنوان خوانده دعوی به شمار می روند. دادخواست برگه چاپی خاصی است که مشخصات موضوع و طرفین دعوی در آن قید می شود.
در دادخواست مطالبه وجه چک، می بایست دلایل و مدارک خواهان مبنی بر طلبکار بودن از خوانده و مدیون بودن او ارائه شود. دادگاه عمومی و حقوقی پس از وصول دادخواست آن را بررسی می کند و در صورت تکمیل بودن پرونده، قاضی دادگاه دستور تعیین وقت دادرسی را صادر می کند. سپس وقت رسیدگی به وسیله مدیر دفتر دادگاه تعیین شده و خواهان و خوانده و وکلای آنان برای شرکت در دادرسی احضار می شوند.
پس از حضور طرفین و استماع اظهارات آنان، قاضی ختم دادرسی را اعلام کرده و مبادرت به انشای رای می نماید. رای دادگاه عمومی و حقوقی در خصوص مطالبه وجه چک ثبت نشده، بر حسب بهای خواسته ممکن است قابل تجدید نظر یا غیر قابل تجدید نظر باشد.
بیشتر بخوانید : نحوه و مراحل مطالبه چک از طریق اداره ثبت
آیا ثبت نکردن چک جدید جرم است؟
مطابق تبصره 1 ماده 21 قانون صدور چک « در مورد چک هایی که پس از گذشت دو سال از لازم الاجراء شدن این قانون صادر می شوند، تسویه چک، صرفا در سامانه تسویه چک طبق مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه و در وجه دارنده نهائی چک، براساس استعلام از سامانه صیاد انجام خواهد شد و در صورتی که مالکیت آنها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول این قانون نبوده و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند… ».
بنابراین، مطابق قانون صدور چک جدید، فقط ضمانت اجرای حقوقی چک ثبت نشده را تعیین کرده و در خصوص اینکه آیا چک ثبت نشده جرم می باشد یا خیر ساکت است و در قانون مجازات اسلامی جرمی تحت عنوان شکایت از چک ثبت نشده جرم انگاری نگردیده است لذا این عمل جرم و قابل مجازات نمی باشد.
هزینه شکایت از چک ثبت نشده
هزینه دادرسی شکایت از چک ثبت نشده ، در صورتی که مبلغ مندرج در چک تا 20 میلیون تومان باشد، 2.5 درصد و در صورتی که مبلغ چک بیش از 20 میلیون تومان باشد، 3.5 درصد مبلغ مندرج در چک، خواهد بود.
نمونه متن دادخواست شکایت از چک ثبت نشده
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی عدالت تهران
با سلام و تحیت
احتراما به استحضار می رساند، اینجانب خواهان پرونده، در تاریخ 06/01/1402 یک فقره چک صیادی، به شماره 67856 را از خوانده محترم دریافت کرده که صادر کننده چک مطابق مقررات قانون جدید صدور چک در سامانه صیاد، نسبت به ثبت و تایید چک اقدام نکرده و متعاقبا، بانک نیز از پرداخت وجه آن و صدور گواهی عدم پرداخت، خودداری نمود.
حال، نظر به اینکه این چک، با توجه به مقررات قانون صدور چک جدید، سند تجاری محسوب نشده و یک سند عادی است و هم چنین، با در نظر گرفتن تعهد صادرکننده سند مبنی بر پرداخت وجه آن و همچنین، امضای سند توسط متعهد، صدور حکم بر پرداخت وجه مندرج در سند، مورد استدعا می باشد.
جهت مشاوره حقوقی با وکلا و کارشناسان ما با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
