رفع سوء اثر از چک چگونه است؟
رفع سوء اثر از چک ، طبق ماده 2 قانون صدور چک، صادرکننده چک می بایست در هنگام سررسید، معادل مبلغ مندرج در چک نزد بانک اعتبار داشته باشد. هرگاه وجه چک به علت کسری موجودی، بسته بودن حساب و … غیر قابل پرداخت باشد، مامور بانک مکلف است به درخواست دارنده چک فوراً غیر قابل پرداخت بودن وجه چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی به ثبت برساند.
سپس مامور بانک از سامانه مذکور گواهی عدم پرداخت را با تصریح به علت عدم پرداخت وجه چک و کد رهگیری دریافت چاپ کرده و به متقاضی تحویل می دهد. در گواهی عدم پرداخت می بایست مطابقت امضای مندرج در چک با امضای صاحب حساب گواهی شود.
همچنین نام، نشانی و سایر مشخصات هویتی دارنده چک نیز ذکر شود. چک مزبور نسبت به قسمتی که پرداخت نشده، بی محل به شمار می رود. گواهی نامه ای که دارنده چک از بانک دریافت می کند، جانشین اصل چک برای دارند می شود.پس از ثبت غیر قابل پرداخت بودن وجه چک در سامانه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را ظرف 24 ساعت به اطلاع کلیه بانک ها و موسسات مالی و اعتباری ارسال می دارد. مراکز مزبور ممنوعیت های زیر را در مورد متهم اعمال می کنند :
- خودداری از افتتاح هرگونه حساب یا کارت اعتباری جدید
- مسدود نمودن وجوه تمام حساب ها و کارت های بانکی صادرکننده و همچنین هر مبلغی که تحت هر عنوان ممکن است صادرکننده نزد بانک ها و موسسات اعتباری اعتبار داشته باشد.
- خودداری از پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی
- عدم صدور ضمانت نامه های ارزی و ریالی
- عدم افتتاح اعتبار اسناد ارزی و ریالی
مراحل و نحوه رفع سوء اثر از چک
رفع سوء اثر از چک موضوع تبصره 3 ماده 5 قانون صدور چک است. مطابق با این تبصره در صورت احراز هر یکی از شرایط زیر بانک محال علیه مکلف است مراتب را در بانک مرکزی اعلام نماید تا سوء اثر از چک برگشتی انجام گیرد :
- واریز مبلغ کسی چک به حساب جاری نزد بانک و تنظیم درخواست مسدودی : در این صورت بانک مکلف است مبلغ مسدود را برای مدت حداکثر 1 سال مسدود نماید و ظرف 3 روز واریز وجه را به شیوه ای قابل اطمینان به اطلاع دارنده چک برساند.
- ارائه لاشه چک به بانک محال علیه : یکی دیگر از روشهای رفع سوء اثر از چک، ارائه لاشه چک برگشتی به بانک، توسط صاحب حساب است صادر کننده چک پس از گرفتن لاشه چک از دارنده به بانک مراجعه و تقاضای رفع سوء اثر از چک نماید.
- ارائه رضایت نامه محضری دارنده چک به بانک.
- ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک
- سپری شدن زمان 3 سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، مشروط به عدم طرح دعوای کیفری یا حقوقی توسط دارنده بر علیه صادرکننده چک.
نکات حقوقی در خصوص رفع سوء اثر از چک
رفع سوء اثر از چک یکی از اقدامات قانونی است، که توسط مامور بانک انجام می شود. در صورت احراز هر یک از شرایط بالا مامور بانک می بایست مراتب رفع سوء اثر از چک برگشتی را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی به ثبت برساند. با رفع سوء اثر از چک کلیه ممنوعیت ها و محرومیت های قانونی که به سبب عدم پرداخت چک در مورد صادرکننده ایجاد شده بود، مرتفع می گردد.
در نتیجه صادرکننده می تواند دوباره نسبت به افتتاح حساب، دریافت دسته چک، دریافت کارت اعتباری و … اقدام نماید. در صورتی که ثابت شود وجه چک به واسطه دستور صادرکننده یا دستور قانونی پرداخت نشده است، صادرکننده مشمول آثار سوء صدور چک بلامحل نخواهد بود.
مدت انقضاء رفع سوء اثر از چک چقدر است؟
مدت انقضاء رفع سوء اثر از چک مطابق تبصره 3 ماده 5 مکرر قانون صدور چک سه سال می باشد. یعنی اگر صادر کننده چک هیچ اقدامی جهت رفع سوء اثر از چک انجام ندهد بعد از گذشت مدت سه سال به صورت خود به خود توسط بانک مرکزی رفع سوء اثر می شود.
مطابق تبصره 3 ماده 5 مکرر قانون صدور چک ” سپری شدن مدت سه سال، از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت، مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری در خصوص چک توسط دارنده” به عنوان مدت انقضاء رفع سوء اثر چک، اعلام شده است.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل متخصص چک با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.
