شرایط صدور اجرائیه چک برگشتی

صدور اجرائیه چک برگشتی از طریق دادگستری

صدور اجرائیه چک برگشتی ، چک از جمله اسناد مالی لازم الاجرا به شمار می رود. مطابق با ماده 2 قانون صدور چک صادرکننده چک باید در هنگام سر رسید چک به میزان مبلغ مندرج در آن نزد بانک محال علیه اعتبار داشته باشد. اگر کسی چکی صادر نماید که در هنگام سر رسید آن در بانک محال علیه اعتبار پرداخت آن را نداشته باشد، دارنده می تواند از مامور بانک تقاضای صدور گواهی عدم پرداخت بنماید. در این صورت مامور بانک موظف است با ذکر مشخصات و تاریخ چک، گواهی مذکور را به دارنده چک تقدیم کند.

علاوه بر این مامور بانک باید مشخصات چک و صادرکننده آن را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت نماید. با ثبت چک در سامانه مذکور کلیه حساب های بانکی صادرکننده چک بسته می شود. همچنین کلیه بانک ها از ارائه خدماتی مثل افتتاح حساب یا اعطای تسهیلات بانکی به صادرکننده چک برگشتی ممنوع می باشند.

طبق ماده 6 قانون صدور چک، صدور چک برگشتی وصف کیفری دارد. بر همین مبنا دارنده چک می تواند با ارائه گواهی عدم پرداخت به دادگاه کیفری، بر علیه صادرکننده اقامه شکایت نماید. مجازات جرم صدور چک بلامحل بر حسب مبلغ مندرج در چک متفاوت است. صادرکننده چک بلامحل ممکن است به حبس تعزیری از نود و یک روز تا دو سال محکوم گردد.

علاوه بر ضمانت اجرای کیفری، از نظر حقوقی نیز دارنده چک برگشتی می تواند به دادگاه عمومی و حقوقی، یا شورای حل اختلاف مراجعه نموده و با تقدیم دادخواست، پرداخت وجه چک و خسارت تاخیر آن را مطالبه نماید. این کار مستلزم تنظیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی، مطابق با دعاوی مالی است.

شرایط صدور اجرائیه چک برگشتی

یکی از نوآوری های اصلاح قانون صدور چک در سال 1397، امکان صدور فوری اجرائیه در مورد چک های برگشتی است. برای این کار کافی است دارنده چک با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت به دادگاه عمومی و حقوقی مراجعه نماید. در این شرایط دارنده یا وکیل وی باید در دادگاه تقاضای صدور اجرائیه چک برگشتی را طرح نماید. صدور اجرائیه چک برگشتی در دادگاه، مطابق با ماده 12 قانون صدور چک منوط به احراز شرایط زیر است:

• چک به صورت سفید امضا صادر نشده باشد.
• در متن چک، وصول آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد.
• در متن چک قید نشده باشد که چک برای تضمین معامله یا تعهدی صادر شده است.
• بدون تصریح در متن چک، ثابت نشده باشد که وصول آن منوط به تحقق شرطی یا برای تضمین معامله انجام شده است.
• ثابت نشود که چک بدون تاریخ صادر شده یا تاریخ صدور آن بر خلاف واقع درج شده باشد.

مراحل صدور اجرائیه چک برگشتی

در صورتی که قصد داشته باشید تا از طریق صدور اجرائیه برای مطالبه چک اقدام نمائید بدوا باید اقدام به دریافت گواهی عدم پرداخت چک نموده و سپس از بانک بخواهید نسبت به چک، کد رهگیری صادر نماید.

بنابراین ، چک هایی که فاقد کد رهگیری می باشند از قابلیت صدور اجراییه و امتیازات مربوط به قانون جدید برخوردار نمی باشند. بعد از دریافت گواهی عدم پرداخت و کد رهگیری شخص میتواند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تقاضای صدور اجرائیه نماید.

پس از ارسال پرونده به شعبه، قاضی رسیدگی کننده پس از بررسی مدارک و مستندات که شامل چک و عدم پرداخت می باشد نسبت به صدور اجرائیه چک اقدام و متعاقب آن به صادرکننده چک ابلاغ می کند.

مراحل بعد از صدور اجرائیه چک چیست؟

بعد از صدور اجرائیه چک و ابلاغ آن به خوانده، در صورت پرداخت نشدن وجه چک خواهان باید بعد از گذشتن مدت 12 روزه ( مهلت اجرای احکام ) نسبت به تشکیل پرونده اجرایی اقدام نماید.

بعد از تشکیل پرونده اجرائی خواهان باید نسبت به توقیف سه گانه اموال ، ثبت اسناد (اداره ثبت اسناد و املاک) ، راهور (راهنمایی و رانندگی)، حساب بانکی (کلیه بانک های دارای حساب شخص) محکوم علیه اقدام نماید.

چنانچه با استعلامات حاصله اموالی از محکوم علیه به دست نیاید خواهان میتواند تقاضای جلب محکوم علیه را نماید.

آیا خواهان میتواند ضمن دادخواست صدور اجرائیه چک مطالبه خسارت تاخیر تادیه نماید؟

خیر ، در مطالبه وجه چک از طریق صدور اجرائیه فقط مبلغ چک و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی، از صادر کننده قابل مطالبه می باشد. خواهان برای مطالبه خسارت تاخیر تادیه باید دادخواست جداگانه ای را تقدیم دادگاه نماید. بنابراین، صدور اجراییه چک تنها نسبت به اصل مبلغ چک مقدور بوده و برای خسارات تاخیر تادیه باید دادخواست تقدیم شود.

نکات حقوقی تکمیلی در خصوص صدور اجرائیه چک برگشتی

تا پیش از اصلاح قانون صدور چک در سال 1397، صدور اجرائیه چک برگشتی تنها از طریق مراجعه به دوایر ثبتی ممکن بود. با تصویب اصلاحیه مزبور توسط مجلس شورای اسلامی علاوه بر مراجعه به دوایر ثبتی، با مراجعه به دادگاه حقوقی نیز می توان به صورت فوری اجرائیه چک برگشتی را دریافت کرد.

با صدور اجرائیه چک توسط دادگاه، فرصت مناسبی به صادرکننده چک داده می شود تا وجه چک را پرداخت نماید. در صورتی که در مدت مذکور صادرکننده از پرداخت وجه چک خودداری نماید؛ دارنده می تواند وجه چک را مطابق با قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی دریافت نماید.

بر اساس قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، دارنده اجرائیه  چک برگشتی می تواند با هماهنگی مقام قضایی، نسبت به توقیف اموال صادر کننده و وصول مبلغ چک از محل فروش آن، اقدام نماید. در این خصوص باید توجه داشت که تنها آن دسته از اموال صادرکننده چک قابلیت توقیف دارد، که جز مستثنیات دین نباشد.

منظور از مستثنیات دین مسکن و کالاهای ضروری برای امرار معاش مدیون است که قابل توقیف نمی باشد. موارد مستثنیات دین مطابق با ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، تعیین گردیده است.

در مورد جنبه کیفری جرم صدور چک بلامحل، نکته حائز اهمیت این است که این جرم از جمله جرایم قابل گذشت به شمار می رود. منظور از جرایم قابل گذشت مطابق با ماده 104 قانون مجازات اسلامی جرایمی است که رسیدگی به آنها جز با شکایت شاکی خصوصی آغاز نمی گردد. همچنین در صورت گذشت شاکی در هر مرحله از مراحل رسیدگی، تعقیب متهم متوقف می شود.

مستند قانونی صدور اجرائیه چک برگشتی (ماده 23 قانون صدور چک)

ماده ۲۳ قانون صدور چک (اصلاحی ۱۳۹۷/۸/۱۳) دارنده چک می‌تواند با ارائه گواهینامه عدم پرداخت، از دادگاه صالح صدور اجرائیه نسبت به کسری مبلغ چک و حق‌الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی را درخواست نماید. دادگاه مکلف است در صورت وجود شرایط زیر حسب مورد علیه صاحب حساب، صادر کننده یا هر دو اجرائیه صادر نماید.

الف- در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد.

ب- در متن چک قید نشده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است.

ج- گواهینامه عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت طبق ماده (۱۴) این قانون و تبصره‌های آن صادر نشده باشد.

صادرکننده مکلف است ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه، بدهی خود را بپردازد، یا با موافقت دارنده چک ترتیبی برای پرداخت آن بدهد یا مالی معرفی کند که اجرای حکم را میسر کند؛ در غیر این صورت حسب درخواست دارنده، اجرای احکام دادگستری، اجرائیه را طبق قانون «نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴/۳/۲۳» به مورد اجراء گذاشته و نسبت به استیفای مبالغ مذکور اقدام می‌نماید.

اگر صادرکننده یا قائم مقام قانونی او دعاوی مانند مشروط یا بابت تضمین بودن چک یا تحصیل چک از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا دیگر جرائم در مراجع قضائی اقامه کند، اقامه دعوی مانع از جریان عملیات اجرائی نخواهد شد؛ مگر در مواردی که مرجع قضائی ظن قوی پیدا کند یا از اجرای سند مذکور ضرر جبران ناپذیر وارد شود

که در این صورت با اخذ تامین مناسب، قرار توقف عملیات اجرائی صادر می‌نماید. در صورتی که دلیل ارائه شده مستند به سند رسمی‌ باشد یا اینکه صادرکننده یا قائم مقام قانونی مدعی مفقود شدن چک بوده و مرجع قضائی دلایل ارائه شده را قابل قبول بداند، توقف عملیات اجرائی بدون اخذ تامین صادر خواهد شد. به دعاوی مذکور خارج از نوبت رسیدگی می‌شود.

هزینه دادرسی درخواست صدور اجراییه چک

مطابق ماده 23 قانون صدور چک تقاضای صدور اجرائیه چک برگشتی از طریق دادگستری معمولا بدون نیاز به رسیدگی انجام شود و در اغلب موارد قاضی به صرف درخواست صدور اجرائیه از طرف خواهان، اجرائیه را صادر و به طرفین ابلاغ می کند و تقاضای صدور اجرائیه از طریق دادگستری برخلاف اداره ثبت هزینه دادرسی ندارد.

گروه وکلای یعقوبی با دارا بودن وکلای با تجربه در زمینه وصول مطالبات آماده ارائه خدمات به شما عزیزان می باشد. جهت مشاوره حقوقی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.

محتوای پیشنهادی

رفع سوء اثر از چک نحوه به اجرا گذاشتن چک برگشتی وکیل چک برگشتی + بهترین وکیل متخصص چک شکایت کیفری از چک برگشتی