مراحل و شرایط اعلام مفقودی چک
مراحل و شرایط اعلام مفقودی چک، نوشته پیش رو توسط وکیل وصول مطالبات در خصوص مراحل و شرایط اعلام مفقودی چک برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است. گم شدن چک ممکن است شما را درگیر مشکلات بسیار بزرگ و گاها غیرقابل جبران نماید اگر با روند برخورد صحیح با این مشکل آشنا نباشید.
در ادامه میخواهیم راجع به این موضوع صحبت کنیم و مراحل و شرایط اعلام مفقودی چک را قدم به قدم بررسی کرده تا با اقدامات به موقع و صحیح از بروز هرگونه مشکلی جلوگیری کنیم. پس با ما همراه باشید.
چنانچه چک شخصی مفقود یا گم شده باشد، صادر کننده چک میبایست بدون هیچ معطلی به بانک مراجعه کرده و دستور عدم پرداخت را از بانک بخواهد. پس از انجام مراحلی که توسط بانک به شما اعلام میشود می بایست نهایتا ظرف یک هفته، به مراجع مربوطه برای شکایت از چک مفقودی ( شورای حل اختلاف یا دادسرا ) اقدام نماید.
بعد از شکایت لازم است که گواهی اقامه دعوا برای شکایت از چک مفقود شده را به بانک ارائه نمایید و در صورتی که در دادگاه مفقودی چک احراز گردد میتواند چک مفقودی را ابطال نماید.
مراحل اعلام مفقودی چک به صورت قدم به قدم
1- دستور عدم پرداخت وجه چک به بانک
همینطور که در ابتدا توضیح دادیم اولین قدم شما برای اعلام مفقودی چک مراجعه به بانک مربوطه می باشد که همان بانک صادر کننده چک مفقود شده است.
بر اساس ماده 14 قانون صدور چک، صادر کننده چک و یا ذی نفع یا قائم مقام قانونی آن به منظور اینکه چک مفقود گردیده یا سرقت شده یا جعل شده و یا به روش کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا هر جرم دیگری تحصیل شده است باید به صورت کتبی دستور عدم پرداخت وجه چک به بانک بدهند.
سپس بانک پس از طی کردن مراحل قانونی و احراز هویت دستور دهنده از پرداخت وجه آن چک خودداری می کند و در صورتیکه چک به بانک ارائه گردد، گواهی عدم پرداخت چک با مشخص نمودن علت اعلام شده صادر و تسلیم می گردد.
لذا، شخص صادر کننده با مراجعه به بانک و پر کردن فرم های مخصوص که از سمت خود بانک تنظیم شده است به طور کتبی دستور خود را تحویل می دهد. پس از اینکه بانک احراز هویت نمود از پرداخت وجه چک خودداری کرده و چک به مدت زمان یک هفته مسدود می نماید و در صورت ارائه شدن چک به بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت مفقودی چک صادر می کند.
2- مراجعه دستوردهنده ظرف مدت یک هفته به مراجع قضایی
قدم بعدی در صورت اعلام مفقودی چک این است که دستور دهنده به مراجع قضایی مربوطه مراجعه نماید. که امروزه با توجه به اختلافات رویه در حوزه قضایی، دادسرا یا شورای حل اختلاف محل رسیدگی می باشد.
شخص ذی نفع بعد از اعلام مفقودی چک و انجام تشریفات قانونی، باید گواهی مربوط به مفقودی چک را از مرجع مربوط به آن اخذ می نماید.
3- ارئه گواهی مربوط به مفقودی چک به بانک
سومین و آخرین قدم در خصوص اعلام مفقودی چک بر اساس تبصره 2 ماده 14 قانون صدور چک، دستور دهنده مکلف است که پس از اعلام به بانک شکایت خود را به مراجع قضایی تسلیم و حداکثر ظرف مهلت یک هفته گواهی تقدیم شکایت را به بانک تسلیم نماید.
در غیر اینصورت پس از انقضای مدت یک هفته، به تقاضای دارنده چک، بانک از محل موجودی وجه آن را به دارنده پرداخت می نماید.
در تمام حوزه های قضایی این گواهی در شوراهای حل اختلاف صادر می گردد. لذا، استفاده از کلمه شکایت صحیح نبوده و دستور دهنده باید گواهی اعلام مفقودی خود را ظرف مدت ذکر شده به بانک ارائه دهد.( گواهی تقدیم شکایت صحیح می باشد.)
نکته حائز اهمیت در این قسمت این است که در حوزه هایی که شورای حل اختلاف مرجع صدور گواهی است باید به شورای حل اختلاف مراجعه کرد.
در صورت تحقق جرم هایی از قبیل کلاهبرداری، سرقت، خیانت در امانت یا جعل و…. باید به دادسرا مراجعه شود و شکایت از نوع کیفری مطرح گردد و طبق مدت زمان مذکور گواهی تقدیم شکایت کیفری به بانک تحویل گردد.
مستندات قانونی در ارتباط با اعلام مفقودی چک
ماده ١۴ قانون صدور چک « صادر کننده چک یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آن‌ها با تصریح به اینکه چک مفقود با سرقت یا جعل شده و یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگری تحصیل گردیده میتواند کتباً دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد بانک پس از احراز هویت دستور دهنده از پرداخت وجه آن خودداری خواهد کرد و در صورت ارائه چک بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت اعلام شده صادر تسلیم می‌نماید».
دارنده چک می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت داده شکایت کند و هر گاه خلاف ادعایی که موجب عدم پرداخت شده ثابت گردد دستور دهنده علاوه بر مجازات مقرر در ماده ۷ این قانون به پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده چک محکوم خواهد شد.
تبصره ۱ ( اصلاحی ۱۴۱۰۱۳۷۶) ذینفع در مورد این ماده کسی است که چک به نام او صادر یا ظهر نویسی شده یا چک به او واگذار گردیده باشد (یا چک در وجه حامل به او واگذار گردیده) در موردی که دستور عدم پرداخت مطابق این ماده صادر می شود بانک مکلف است وجه چک را تا تعیین تکلیف آن در مرجع رسیدگی یا انصراف دستوردهنده در حساب مسدودی نگهداری نماید.
تبصره ۲ ( الحاقی ۱۱۸۱۳۷۲) دستور دهنده مکلف است پس از اعلام به بانک شکایت خود را به مراجع قضایی تسلیم و حداکثر ظرف مدت یک هفته گواهی تقدیم شکایت خود را به بانک تسلیم نماید در غیر این صورت پس از انقضای مدت مذکور بانک از محل موجودی به تقاضای دارنده چک وجه آن را پرداخت می کند.
تبصره ۳ ( الحاقی ۱۴۱۰۱۳۷۶) پرداخت چک های تضمین شده و مسافرتی را نمی توان متوقف نمود مگر آنکه بانک صادر کننده نسبت به آن ادعای جعل نماید.
در این مورد نیز حق دارنده چک راجع به شکایت به مراجع قضایی طبق مفاد قسمت اخیر ماده ۱۴ محفوظ خواهد بود.”
مجازات اعلام سرقت چک به دروغ
گاهی ممکن است به دلیل اینکه شخص ذینفع یا قائم مقام قانونی او از مجموعه تعهدات خود شانه خالی کند و از قانون مربوط سرپیچی نماید و به دروغ اعلام سرقت چک مورد نظر را بدهد. به همین دلیل در ماده 14 قانون صدور چک، قانونگذار به این امور پرداخته است و توضیحاتی را بیان نموده است و در این باب به جرم انگاری، سرقت و اعلام دزدی شدن چک می پردازد.
اولین مرحله این است که قانونگذار از مفقودی چک مورد نظر اطمینان حاصل نماید و ثابت شود که موضوع مفقودی و سرقت چک صحت دارد.
همانطور که گفتیم در ماده 14 قانون صدور چک چنین آمده است که دارنده چک می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت داده است شکایت نماید و هر زمان که خلاف این امر ثابت شود دستور دهنده علاوه بر مجازات مقرر ( که در ماده 7 قانون چک آمده است) محکوم به پرداخت کلیه خسارات وارد شده به دارنده چک خواهد شد.
مجازات حبس اعلام سرقت چک به دروغ
1. چنانچه مبلغ در متن چک کمتر از ده میلیون ریال باشد به حبس تا حداکثر شش ماه محکوم خواهد شد.
2. چنانچه مبلغ در متن چک از ده میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال باشد از شش ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.
3. چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از پنجاه میلیون ریال بیشتر باشد به حبس از یک سال تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم خواهد شد.
اثبات اعلام مفقودی چک به دروغ
از جمله راه هایی که اعلام مفقودی چک به دروغ را اثبات می کند عبارت است از :
- اقرار صادر کننده نزد قاضی به اعلام مفقودی چک به دروغ.
- دارا بودن چک های صادر شده نزد صادر کننده .
- موجود بودن نوشته ای که صادر کننده چک دال بر اینکه با اطمینان خاطر چک را به شخص مقابل داده است.
- شهادت شهود مبنی بر اینکه هنگام تحویل چک به دریافت کننده، شاهد آن بوده است.
- تصویر گواهی عدم پرداخت چک که در نزد بانک است نشان دهنده این موضوع است که اعلام مفقودی چک به دروغ انجام شده است چراکه اگر صحت داشت چک نقد می گردید.
چگونه به صورت آنلاین اعلام مفقودی چک کنیم؟
سامانه اعلام سرقت و مفقودی چک به این منظور در دسترس کاربران قرار گرفته است که زمانی که برای پرداختی یک معامله از چک شخص دیگری (غیر از طرفین اصلی معامله) استفاده میشود که قبلا به چک های حامل معروف بودند به راحتی وضعیت مفقودی و سرقتی بودن آن چک بررسی و مشخص شود.
به کمک این سامانه میشود در حین طی کردن مراحل اداری اعلام مفقودی به بانک شماره سریال و شبا را در سامانه اعلام مفقودی و سرقت وارد نمود تا از پیش آمدن مشکلاتی نظیر سو استفاده و کلاهبرداری جلوگیری نمود.
راهنمای اعلام سرقت و مفقود شدن چک به صورت آنلاین
برای اعلام مفقودی و یا سرقت چک ابتدا باید وارد سامانه آنلاین اعلام مفقودی چک به آدرس www.sad24.ir شوید و سپس طبق راهنمای زیر عمل کنید:
در منوی سمت راست صفحه میتوانید با وارد کردن شناسه و شماره شبا چک از وضعیت چک با خبر شوید، لازم به ذکر است که اطلاعات چک های مفقودی و سرقت شده در این سمانه توسط کاربران ثبت میشود و مشخص شدن وضعیت سرقتی یا مفقودی بودن چک در دست شما نیازمند ثبت سرقت و مفقودی آن توسط صاحب اصلی چک میباشد.
از این رو ما به تمام خوانندگان این مقاله پبشنهاد میکنیم که اگر در معامله ای از چک شخص ثالثی استفاده شد حتما وضعیت آن را از این سامانه چک کنید تا از صحت آن مطلع شوید. همچنین اگر صاحب چکی هستید که مورد سرقت قرار گرفته است و یا آن را گم کرده اید در حین اطلاع مفقودی و سرقتی آن به بانک و مراجع قانونی حتما در این سامانه شماره سریال و شماره شبا آن را ثبت نموده تا از سو استفاده های احتمالی جلوگیری به عمل آید.
جهت مشاوره حقوقی مراحل و شرایط اعلام مفقودی چک با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
