میزان دیه زن چگونه محاسبه می شود؟
میزان دیه زن ، در شرع اسلام و به تبع آن در حقوق ایران دیه کامل زن برابر با نصف دیه کامل مرد می باشد. در نتیجه چنانچه یک مرد به صورت عمدی مرتکب قتل یک زن شود، اولیای دم زن تنها در صورتی می توانند مرد قاتل را قصاص کنند، که نصف دیه مرد کامل را به وی پرداخت کنند. در مقابل چنانچه دو زن مرتکب قتل یک مرد شوند، با توجه به دو برابر بودن دیه مرد، اولیای دم مقتول می توانند بدون پرداخت مازاد دیه، هر دو زن قاتل را قصاص نمایند.
مطابق با ماده 551 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، میزان دیه زن و مرد در جراحات وارد شده تا یک سوم دیه کامل برابر است. بنابراین در صورتی که یک مرد سه انگشت متعلق به یک زن را قطع کند، دیه جراحات وارد شده برابر است و مجنی علیه می تواند بدون پرداخت مازاد دیه، جانی را قصاص کند.
لکن در مورد جراحاتی که دیه آنها از یک سوم دیه کامل بیشتر است، میزان دیه زن نصف دیه مرد خواهد بود. مطابق تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی درکلیه جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست، معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تامین خسارتهای بدنی پرداخت می شود.
میزان دیه زن در تصادفات رانندگی
در تصادفات رانندگی به استناد تبصره 2 ماده 4 قانون بیمه شخص ثالث، دیه آسیب دیدگان تصادفات رانندگی بدون توجه به جنسیت پرداخت می شود. در این موارد مابه التفاوت دیه مرد و زن می بایست از صندوق تامین خسارات بدنی پرداخت شود. بنابراین در مواردی که به سبب وقوع تصادفات رانندگی به سرنشینان خودرو یا اشخاص ثالث خسارت وارد می شود، دیه زن و مرد با هم برابر است.
البته باید توجه داشت که تنها در صورتی این قاعده اجرا می شود که وقوع آسیب به صورت عمدی صورت نپذیرفته باشد. در مواردی که راننده وسیله نقلیه به طور عمدی و با قصد قتل یا ایراد جراحت به دیگری با وی تصادف می کند، مسئولیت پرداخت دیه با راننده خواهد بود. همچنین باید توجه داشت که در صورت اثبات عمدی بودن تصادف رانندگی، ممکن است راننده عامد به تقاضای مجنی علیه قصاص شود.
مطابق با قانون بیمه شخص ثالث در مواردی که خودرو بیمه نباشد یا راننده فرار کند نیز دیه کلیه خسارات وارد شده به مجنی علیه، از محل صندوق تامین خسارات بدنی پرداخت می شود. بدیهی است در مواردی که دیه جراحات وارد شده به زن از یک سوم دیه انسان کامل کمتر باشد نیز میزان دیه زن و مرد برابر است. توجه داشته باشید که این قانون فقط مربوط به حوادث رانندگی و شرکت های بیمه می باشد.
دیه زن در سال 1402 چقدر است؟
میزان دیه کامل زن نیز در سال 1402 ، برابر با مبلغ 450 میلیون تومان در ماه‌های عادی می باشد. و میزان دیه زن 600 میلیون تومان در ماه‌های حرام است.
نکات حقوقی در خصوص میزان دیه مرد و زن
در قانون مجازات اسلامی دیه به دو نوع مقدر و غیرمقدر یا ارش تقسیم می شود. دیه مقدر به موجب شرع و قانون تعیین شده و میزان آن معین است. برای مثال میزان دیه قطع هر کدام از انگشتان دست مجنی علیه برابر با یک دهم دیه انسان کامل دیه دارد.
در مقابل دیه غیر مقدر یا ارش دیه ای است، که میزان آن در شرع و قانون تعیین نشده و تعیین آنها به عهده دادگاه کیفری است. میزان ارش نمی تواند از دیه کامل عضوی که به آن آسیب وارد شده است بیشتر باشد. دادگاه در تعیین ارش می بایست به نظریه پزشکی قانونی و اندازه جراحت وارد شده توجه داشته باشد. در خصوص برخی از آسیب های جسمی و روانی مثل پاره شدن پرده بکارت نیز، دادگاه باید ارش البکاره را تعیین کند.
مسئولیت پرداخت دیه ممکن است به عهده شخص جانی، بیت المال یا عاقله باشد. منظور از عاقله بستگان نسبی مرد می باشند که در موارد ارتکاب جنایت خطای محض، مسئولیت پرداخت دیه با آنان است. یکی از نکات مهم در خصوص پرداخت دیه این است که با وجود این که مطابق با ماده 14 قانون مجازات اسلامی دیه یکی از انواع مجازات های کیفری است، لیکن اجرای آن تابع ضمان مالی است. بنابراین حتی با وجود فوت جانی، دیه مجنی علیه از اموال وی پرداخت می شود.
همانطور که اشاره شد در مواردی ممکن است قصاص جانی منوط به پرداخت مازاد دیه به وی باشد. مازاد دیه پیش از قصاص(حتی در موارد قصاص نفس)، به خود جانی پرداخت می شود. دیه جنین نیز با توجه به جنسیت او تعیین می شود. چنانچه جنسیت جنین معلوم نباشد، دیه جنین برابر با دیه میانگین مرد و زن خواهد بود. یکی از موارد دیگر که ممکن است دیه پرداخت شود، جنایت بر میت است. دیه جنایت بر میت صرف امور خیریه برای وی می شود.
جهت مشاوره حقوقی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.
