قانون جدید میزان ارث زن از شوهر در صورت فوت شوهر
نوشته پیش رو توسط وکیل خانواده در خصوص میزان ارث زن از شوهر در صورت فوت شوهر و میزان سهم الارث زن و شوهر از یکدیگر و مواردی را که باعث می شود زن و شوهر از ارث یکدیگر محروم شوند و میزان ارث زن از شوهر در صورت طلاق برای آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است.
در ماده 861 قانون مدنی برای تعلق میزان ارث زن از شوهر شرایطی پیش بینی گردیده است. شرط ارث بردن زن از اموال شوهر این است که زن و شوهر در عقد دائم یکدیگر باشند. چرا که در ازدواج موقت زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند و حتی اگر شرط ارث بردن از یکدیگر، شرط باطل است و هیچ اثری ندارد.
بنابراین باید در هنگام فوت بین زن یا شوهر رابطه زوجیت برقرار باشد و به دلایل مختلف از جمله فسخ نکاح و طلاق، رابطه زوجیت و نکاح از بین نرفته باشد.
مطابق ماده ۸۶۴ قانون مدنی « از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می برند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد.» زنده بودن زن در زمان فوت شوهر است. بر اساس قانون مدني زن پس از مرگ همسرش ارث مي‌برد به شرط اين كه در عقد دائم او بوده و قبل از مرگ شوهرش زنده باشد.
اگر شوهر در زمان فوت هیچ فرزندی چه از این زن و چه در صورت ازدواج قبلی از زن قبلی نداشته باشد و همین طور نوه ( اولاد اولاد ) نیز نداشته باشد، زن از اموال مرد یک چهارم ارث می برد و اگر مرد در هنگام مرگ فرزندی داشته باشد، زن یک هشتم از اموال مرد ارث می برد.
میزان ارث زن از شوهر از متوفی مطابق ماده ۹۱۳ قانون مدنی « هر یک از زوجین که زنده باشند فرض خود را می برد و این فرض عبارت است نصف ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد نداشته باشد و از ربع ترکه برای زوج و ثمن آن برای زوجه، در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد داشته باشد، مابقی ترکه بر طبق مقررات بین سایر وراث تقسیم می شود».
در صورتی که شوهر فوت کند و اولاد نداشته باشد زن یک چهارم اموال شوهر را به ارث می‌برد، اما اگر شوهر دارای اولاد یا اولادِ اولاد باشد زن یک هشتم اموال شوهر را به ارث می‌برد و چنانچه زن بعد از فوت همسر خود و قبل از تقسیم ارث فوت کند، سهم‌الارث زن به وارثان وی تعلق خواهد گرفت. در صورت نیاز به مشاوره در خصوص میزان ارث زن از شوهر با ما تماس بگیرید .
قانون جدید ارث مرد در صورت فوت زن
چنانچه زن فوت کند و دارای فرزند یا فرزندانی نباشد، شوهر نصف اموال زن را به ارث می‌برد و اگر زن وارث دیگری مانند پدر و مادر نداشته باشد نیز بقیه اموال زن برای شوهر خواهد بود. اما اگر زن فوت کند و دارای اولاد یا اولادِ اولاد باشد شوهر یک چهارم اموال زن را به ارث می‌برد.
بنابراین، در صورتی که شوهر تنها وارث زن باشد، همه اموال زن را به ارث می برد، ولی اگر زن تنها وارث شوهر باشد فقط همان یک چهارم را به ارث می برد و مابقی در حاکمیت دولت قرار می گیرد.
زن چه اموالی را به ارث می برد؟
قبل از اصلاح ماده 946 قانون مدني زن فقط از اموال منقول ارث مي‌برد و در اموال غيرمنقول ( ساختمان و زمين ) زن سهمي نمي‌برد. اما با اصلاحیه قانون مدنی در سال 1387 میزان ارث زن از شوهر، زن در صورت داشتن فرزند از همسر مرحومش، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان، ارث می برد. در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زن یک چهارم از کلیه اموال است.
پس باید بعد از مرگ شوهر علاوه بر اموال منقول که تقسیم می شود، اموال غیرمنقول قیمت گذاری شده و یک چهارم یا یک هشتم از این قیمت به زن داده شود. در صورت امتناع ورثه، این حق به زن داده شده است که حق خود را از عین اموال استیفا کند.
زوجه می تواند در مرحله اول، با مراجعه به دادگاه درخواست فروش ماترک را نموده و سهم خود را استیفا نماید. در غیر این صورت و عدم امکان فروش ماترک غیر منقول، زن می‌تواند عین اموال غیر منقول را با حکم دادگاه تملک نماید.
بنابراین، در حال حاضر زن از اموال منقول و از قیمت عرصه و اعیان اموال غیر منقول شوهر ارث می برد. به عبارت دیگر اگر خانه، زمینی و مغازه باشد زوجه از قیمت آنها ارث می برد. اما در قانون قدیم زوجه فقط از قیمت اعیان ارث می برد و نه عرصه.
اما با توجه به تغییر قانون در حال حاضر زوجه از قیمت عرصه و اعیان هر دو ارث می برد. مطابق تبصره الحاقی مورخ ۱۳۸۹ ماده ۹۴۶ قانون مدنی در مورد کسانی که قبل از سال۱۳۸۷ هم فوت کرده اند ولی ارث آنها تقسیم نشده است این قانون لازم الاجرا است. اما اگر ارث تقسیم شده باشد دیگر این امکان وجود ندارد.
قانون جدید میزان ارث زن از شوهر در طلاق
مطابق ماده ۹۴۳ قانون مدنی در حالت کلی زن مطلقه از شوهر سابق ارث نمی برد، ولی در موارد زیر زن از شوهر ارث می برد.
- در صورتی که طلاق رجعی بوده باشد اگر شوهر، زن خود را به صورت رجعی مطلقه کرده و در زمان عده فوت کند، زن از اموال شوهر ارث می‌برد، اما اگر فوت شوهر بعد از انقضای مدت عده بوده یا طلاق بائن باشد، زن از مرد در صورت فوت هیچ ارثی نمی‌برد.
- مطابق ماده ۹۴۴ قانون مدنی اگر شوهر در زمانی که به مرضی مبتلا است، زن را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به علت همان مریضی بمیرد، زن از او ارث می‌برد، حتی اگر طلاق به صورت بائن باشد به شرط آنکه زن در طول این یک سال شوهر نکرده باشد.
- مطابق ماده ۹۴۵ قانون مدنی اگر مردی درحال مرض زنی را عقد کند و در همان مرض قبل از دخول بمیرد زن اگر شوهر، زن خود را به صورت رجعی مطلقه کرده و در زمان عده فوت کند، زن از اموال شوهر ارث می برد. ولی اگر فوت شوهر بعد از انقضای مدت عده بوده یا طلاق بائن باشد، زن از مرد در صورت فوت هیچ ارثی نمی برد.
در چه مواردی زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند؟
- در نکاح موقت، زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند، حتی اگر شرط کرده باشند. شرط اصلی برای ارث بردن زن از همسرش وجود زوجیت دائمی بین آنها است. از مفهوم ماده ۹۴۰ قانون مدنی که قید زوجیت دائمی را ذکر کرده می توان چنین فهمید که در ازدواج موقت ارث به زن تعلق نمیگیرد، و اگر در عقد شرط شود، چنین شرطی باطل است.
- چنانچه هر یک از زن و شوهر مسلمان و دیگری کافر باشد، کافر از مسلمان ارث نمی برد ولی مسلمان از کافر ارث می برد.
- چنانچه هر یک از زن و شوهر دیگری را به قتل برساند، از ارث وی محروم می شود. چرا که طبق ماده ۸۸۰ قانون مدنی، قتل مورث از موانع ارث بردن است. بنابراین، کسی که مورث خود را عمدا بکشد از ارث او ممنوع می شود.
- چنانچه بین زن و شوهر لعان واقع شود، مطابق ماده ۸۸۲ قانون مدنی زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند. بعد از لعان زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند و هم چنین فرزندی که به سبب انکار او لعان واقع شده از پدر و پدر از او ارث نمی برد، لیکن فرزند مزبور از مادر و خویشان مادری خود و هم چنین مادر و خویشان مادری از او ارث می برند.
- مطابق با ماده ۹۴۵ قانون مدنی، اگر مردی در حال مرض زنی را عقد کند و در همان مرض قبل از دخول بمیرد، زن از او ارث نمی برد، لیکن اگر بعد از دخول یا بعد از صحت یافتن از آن مرض بمیرد، زن از او ارث می برد.
سوالات متدوال در خصوص میزان ارث زن از شوهر
میزان ارث زن از شوهر در صورت تعدد زوجات چقدر است؟
مطابق ماده ۹۴۲ قانون مدنی، چنانچه مرد دارای دو یا چند همسر باشد، ارث زن یعنی یک هشتم بین همسران در مواردی که شوهر فرزندی از هر کدام زنان داشته باشد به طور مساوی و یک چهارم در مواردی که شوهر هیچ فرزند یا نوه ای ندارد به صورت مساوی بین زنان تقسیم می‌شود. البته این موضوع مشروط بر ای است که همسران در عقد دائمی باشند و در هنگام فوت مرد نیز رابطه زوجیت و عقد دائم برقرار بوده باشد.
میزان ارث زن از شوهر در صورت داشتن فرزند چقدر است؟
میزان ارث زن از شوهر در صورت داشتن فرزند یک هشتم از اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان می باشد.
میزان ارث زن از شوهر در صورت نداشتن فرزند چقدر است؟
میزان ارث زن از شوهر در صورت نداشتن فرزند یک چهارم از قیمت اموال غیر منقول و یک چهارم از عین اموال منقول می باشد.
جهت مشاوره حقوقی و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص میزان ارث زن از شوهر با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
