عقد نکاح
به گفته وکیل خانواده در عقد نکاح اصل بر تشکیل خانواده و تولید و تناسل نسل است و به موجب آن زن و مردی برای تشکیل خانواده با یکدیگر شریک و متعهد شده و خانواده تشکیل می دهند.
در وقوع عقد نکاح اصل بر اعلام اراده و رضایت از ناحیه زن و مرد است. بنابراین با توجه به اطلاق ماده 1062 ایجاب و قبول عقد نکاح را می توان با دو لفظ و زبانی واقع ساخت، به شرط دلالت صریح الفاظ بر مقصود طرفین.
اقسام عقد نکاح در قانون ایران
- نکاح دائم : در عقد نکاح دائم بین دو جنس مخالف زن و شوهر رابطه زناشویی به صورت دائم و ابدی برقرار می شود که ثبت آن طبق قانون الزامی است. نکاح دائم زوجین از یکدیگر ارث می برند و تمام احکام ازدواج از قبیل مهریه ، نفقه، ارث بر آن ساری و جاری می شود.
- نکاح منقطع یا موقت یا صیغه : نکاح منقطع یا صیغه مختص فقه شیعه است. نکاح موقت هم همانند نکاح دائم باید در ایجاب و قبول از لفظ صریح استفاده کرد. زمانی که در عقد نکاح مدت ذکر شود این عقد موقت است.
تفاوت و آثار عقد نکاح دائم و موقت
حسب ماده 1075 قانون مدنی اگر در نکاح منقطع مدت معین نشود عقد باطل و فاقد آثار حقوقی است. بنابراین ذکر مدت در عقد موقت یکی از شرایط صحت است. علاوه بر لزوم تعیین مدت در عقد موقت تعیین مهریه هم یکی از شرایط اساسی صحت نکاح منقطع است.
به همین علت هر گاه عمدا یا سهوا مهریه تعیین نشود، عقد به استناد ماده 1095 قانون مدنی باطل و فاقد اثر حقوقی است. بنابراین دو رکن عقد موقت تعیین مدت و مهریه باید در عقد موقت رعایت گردد.
حسب ماده 94 قانون مدنی در ازدواج دائم زوجینی که ازدواج آنها دائمی باشد به شرطی که ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می برند. همانگونه که در متن قانون ملاحظه می شود در شرط ارث بردن زن و شوهر از همدیگر ازدواج دائمی است. بنابراین در ازدواج موقت در صورت فوت هر یک از زوجین همسر موقت از اموال متوفی ارث نمی برد.
حسب ماده 1106قانون مدنی در ازدواج دائم نفقه زن به عهده شوهر است. بنابراین ملزم نمودن زوج به پرداخت نفقه طبق قانون فقط در عقد دائم است و در عقد موقت یا صیغه موقت مرد ملزم به پرداخت نفقه نیست، مگر این که در ضمن عقد موقت شرط شود.
تفاوت دیگر این دو ازدواج الزام به ثبت رسمی آنهاست. در عقد دائم حسب ماده 49 قانون حمایت خانواده زوج موظف است که ازدواج یا عقد را ثبت نماید. عدم ثبت عقد نکاح دائم دارای مجازات می باشد. اما در صیغه موقت الزامی به ثبت آن نیست، مگر در صورت باردار شدن زوجه، توافق طرفین یا شرط ضمن عقد
عده دو نکاح هم با یکدیگر متفاوت است. عده زن در عقد دائم سه طهر است و در عقد موقت دو طهر است ولی در هر دو نکاح اگر زن باردار باشد زایمان و وضع حمل، پایان عده او است و عده وفات هم در هر دو نوع ازدواج دائم و موقت چهار ماه و ده روز از تاریخ فوت شوهر است.
طلاق و آنچه مربوط به مقررات طلاق که در قانون مدنی آمده است ویژه عقد نکاح دائم است و در نکاح منقطع اجرا نمی شود و جدایی بین زن و شوهر با انقضاء یا بذل مدت تحقق می یابد.
جهت مشاوره حقوقی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید.فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
