طلاق رجعی چیست؟
طلاق رجعی چیست؟ در حقوق ایران مطابق با ماده 1143 قانون مدنی، طلاق به دو نوع بائن و رجعی تقسیم می شود. طلاق بائن به طلاقی می گویند که با جاری ساختن صیغه آن توسط مرد، رابطه زوجیت میان زن و مرد به صورت کامل پایان می یابد و دیگر برای هیچ کدام از آنها حق بازگشت وجود ندارد.
در مقابل مطابق با ماده 1148 قانون مدنی، طلاق رجعی طلاقی است که در آن ظرف مدت معینی برای مرد حق رجوع و بازگشت به زندگی زناشویی وجود دارد. در حقوق ایران اصل بر رجعی بودن طلاق است و طلاق بائن جنبه استثنایی داشته و انجام آن محدود به موارد مصرّح قانونی است. در ادامه این نوشتار با بررسی مواد مربوط در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده به بررسی حقوقی طلاق رجعی و آثار آن می پردازیم.
آثار طلاق رجعی چیست؟
زوجه ای که به صورت رجعی طلاق گرفته باشد، مطلقه رجعیه نام دارد. از هنگام جاری شدن صیغه طلاق تا سپری شدن عده رجعیه رابطه زوجیت میان مطلقه رجعیه با شوهر، به طور کامل قطع نمی شود. بر همین مبنا مطابق با قانون مدنی و قانون امور حسبی آثار طلاق رجعی از قرار زیر است:
- بنابر ماده 8 قانون امور حسبی، مطلقه رجعیه در حکم زوجه محسوب می شود. بنابراین در صورتی که هر کدام از زوجین، در طول مدت عده فوت کند، طرف دیگر از وی ارث می برد.
- در طول مدت عده، شوهر نمی تواند با خواهر همسر خویش ازدواج نماید.
- شوهر در طول عده مطلقه رجعیه، اگر بخواهد ازدواج مجدد نماید باید مطابق با قانون حمایت خانواده از همسرش اجازه دریافت کند.
- در طول مدت عده پرداخت نفقه زوجه مطلقه، با شوهر است.
- چنانچه شوهر در طول عده با زوجه مطلقه رجعیه، نزدیکی نماید در صورت وجود قصد رجوع، در حکم رجوع محسوب می شود.
- چنانچه در طول مدت عده شوهر فوت کند، زوجه باید عده وفات (چهار ماه و ده روز)، نگه دارد.
- بنابر قانون حمایت خانواده مطلقه رجعیه باید در طول مدت عده، در منزل همسر خویش یا منزلی که وی معین می کند سکونت یابد، مگر این که زوجین بر خلاف این امر توافق کرده باشند، یا دادگاه دستور تهیه مسکن علیحده برای زوجه را صادر نموده باشد. در این صورت شوهر باید مسکنی مناسب با شان و منزلت زوجه در طول عده برای وی فراهم کند.
- مطلقه رجعیه در صورتی در مدت عده مستحق دریافت نفقه است که، طلاق در حالت نشوز وی واقع نشده باشد. نشوز به معنای نافرمانی و عدم رعایت وظایف زوجیت از قبیل رابطه زناشویی و … می باشد.
شیوه جاری ساختن صیغه طلاق رجعی
مطابق با ماده 24 قانون حمایت خانواده جاری ساختن صیغه طلاق و ثبت سایر موارد انحلال نکاح، تنها پس از صدور گواهی عدم سازش توسط دادگاه خانواده ممکن است. صدور گواهی عدم سازش، یا حکم الزام به طلاق در دادگاه خانواده منوط به تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده است.
چنانچه طلاق به صورت توافقی انجام گیرد، دادگاه خانواده نخست موضوع را به مرکز مشاوره خانواده ارجاع می دهد. علاوه بر این در تمام موارد طلاق به جز طلاق توافقی، دادگاه باید موضوع را به داوری ارجاع دهد. طبق ماده 27 قانون حمایت خانواده دادگاه باید با توجه به نظرات داوری رای صادر نماید.
بنابر ماده 29 قانون حمایت خانواده، در طلاق رجعی دادگاه در ضمن صدور حکم خود در خصوص مسائل مالی و غیر مالی مثل پرداخت مهریه، نفقه، حضانت اطفال و … تعیین تکلیف می نماید. برای ثبت طلاق طبق ماده 31 قانون حمایت خانواده ارائه گواهی پزشکی قانونی مبنی بر باردار نبودن زوجه ضروری است.
پس از صدور گواهی عدم سازش یا حکم الزام به طلاق، زوجین می بایست در دفتر ثبت ازدواج و طلاق حضور پیدا کرده و صیغه طلاق جاری نمایند. در صورتی که زوجه برای طلاق از طرف شوهر وکالت بلاعزل دریافت کرده باشد، برای جاری ساختن صیغه طلاق نیازی به حضور شوهر نیست. زوجین برای جاری ساختن صیغه طلاق و ثبت آن به مدت شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم سازش توسط دادگاه خانواده مهلت دارند.
رجوع در طلاق رجعی با انجام هر رفتاری که نمایانگر قصد شوهر بر بازگشت به زندگی زناشویی باشد انجام می گیرد. در واقع در طلاق رجعی رجوع ممکن است مستقیم یا غیر مستقیم باشد و رجوع در طلاق رجعی باید در مدت عده باشد.
نکته حائز اهمیت در خصوص رجوع و بازگشت در طلاق رجعی، وجود قصد رجوع برای شوهر است و مرد باید ظرف یک ماه از تاریخ رجوع به زن خود، اقدام به ثبت رجوع نماید وگرنه به مجازات عدم ثبت رجوع از طلاق رجعی محکوم میشود.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل طلاق با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
