جرم انتشار فیلم و عکس در فضای مجازی
جرم انتشار فیلم و عکس در فضای مجازی، به گفته وکیل کیفری امروزه با گسترش تکنولوژی جرم انتشار فیلم و عکس در فضای مجازی یکی از شایع ترین دعاوی و مشکلات برای افراد جامعه می باشد. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، قانون در جامعه برای حفظ امنیت و نظم اجتماعی مجموعه قوانین و چهارچوب هایی را در نظر گرفته است که افراد جامعه موظف به رعایت آن می باشند.
یکی از مسائلی که قانون اجازه ورود به آن را دارد حفظ اطلاعات و حریم شخصی افراد است که قانون برای آن جرم انگاری کرده است.
منظور از اطلاعات و حریم شخصی در این مقاله عکسهای برداشته شده از حریم خصوصی و خلوت افراد است که رسیدگی به این امر عرفا و قانونا از اهمیت بسزایی برخوردار است. بدین ترتیب بر آنیم که در این مقاله به طور مختصر به شرح موضوع جرم انتشار فیلم و عکس در فضای مجازی و مجازات انتشار فیلم و عکس در فضای مجازی بپردازیم.
شرایط تحقق جرم انتشار فیلم و عکس در فضای مجازی چیست؟
همانطور که گفته شد در جامعه امروزی یکی از جرایمی که در حیطه دادسرا و محاکم کیفری زیاد بوده و به آن رسیدگی می شود سوء استفاده از فیلم ها و عکس های خصوصی و خانوادگی دیگران است که موجب هتک حرمت و خدشه دار کردن آبروی مردم شده است. لذا وقوع این جرم منوط به تحقق شرایطی است که در ادامه به آن می پردازیم :
- مهمترین شرط برای تحقق این جرم انتشار فیلم و عکس در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی می باشد مانند اینستاگرام و توئیتر.
- تصاویر منتشر شده باید متعلق به شخص دیگری باشد.
- مرتکب جرم بدون رضایت شخص و به صورت عمدی نسبت به انتشار فیلم و عکس دیگری اقدام نماید. بنابراین مرتکب جرم باید سوءنیت داشته باشد.
- مرتکب جرم با انتشار فیلم و عکس موجبات ضرر و یا عرفا موجب هتک حیثیت شخص شود.
- چنانچه تغییر یا تحریف فیلم و عکس به صورت مستهجن انجام شود، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات محکوم می شود. ( یعنی چهل میلیون ریال و دو سال حبس).
بیشتر بخوانید : جرم خیانت در امانت و مجازات آن
مجازات انتشار فیلم ، عکس و صدا دیگران بدون اجازه آنها
طبق ماده 17 قانون جرایم رایانه ای ، هر کس بدون اجازه دیگری ، به وسیله سیستم های رایانه ای یا مخابراتی از جمله گوشی همراه ، کامپیوتر و غیره اقدام به انتشار فیلم ، تصویر ، صدا یا اسرار دیگری کند یا آنها را در دسترس دیگری قرار دهد ، مجرم است.
این عمل در صورتی که موجب وارد شدن ضرر با موجب هتک حرمت و حیثیت فرد شود ، مجازات مجرم ، معادل حبس از 91 روز تا 2 سال یا جریمه نقدی از 5 میلیون تا 40 میلیون ریال را در پی خواهد داشت . البته در صورت تشخیص قاضی ممکن است هر دو مجازات برای فرد در نظر گرفته شود .
مجازات تغییر فیلم ، عکس و صدا دیگران و انتشار آن
مطابق ماده 16 قانون مبارزه با جرایم رایانه ایی ، هر کسی که به وسیله سیستم های رایانه ای یا مخابراتی مثل تلفن همراه ، لپ تاپ و … فیلم ، تصویر و یا صدای دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر کند ، مجرم است .
اگر شخص منتشر کننده عکس ، فیلم و صدا را تغییر نداده باشد اما از اینکه قبلا توسط فرد دیگری تغییر داده شده اند آگاه باشد ، باز هم مجرم محسوب می شود . مجازات این کار حبس از 91 روز تا 2 سال یا جریمه نقدی از 5 میلیون تا 40 میلیون ریال است و یا اینکه با توجه به نظر قاضی ، هر دوی این مجازاتها برای مجرم در نظر گرفته خواهد شد .مطابق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازات حبس تعیین شده در ماده فوق به نصف کاهش یافته است.
جرم تهدید به انتشار فیلم و عکس شخصی افراد
در جامعه گاها پیش میاید که فردی در فضای مجازی تهدید کند که عکس و فیلم خصوصی شما را منتشر می کند.
باید دانست که از راه قانونی می توانید با چنین فردی برخورد کنید.
حسب ماده 669 قانون مجازات اسلامی تعزیرات هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضرر های نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشاء سری نسبت به خود یا بستگان او نماید،اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
بدین شرح است که تهدید دیگران به انتشار تصاویر خصوصی آنها جرم بوده و با توجه به ماده گفته شده قابل مجازات است.
مطابق قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری مصوب 1399، حداقل و حداکثر مجازات‌های حبس تعزیری درجه چهار تا درجه هشت مقرر در قانون برای جرائم قابل گذشت به نصف تقلیل می‌یابد یعنی مجازات ماده به یک ماه تا یک سال تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید : جرم جعل و مجازات و شرایط تحقق جرم جعل
جرم انتشار اسکرین شات
جرم اسکرین شات جزء یکی از جرایم رایانه ای محسوب می شود که توسعه علم تکنولوژی باعث این شده است که گروهی افراد سود جو در این زمینه موجب بروز مشکلات و اختلال در زندگی شخصی افراد و جامعه شوند.
لذا، در قانون آمده است که طبق ماده 16 قانون جرایم رایانه ای هركس به وسیله سامانه های رایانه‌ای یا مخابراتی ، فیلم یا صدا یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف كند و سپس آن را منتشر یا با آگاهی به تغییر یا تحریف منتشر كند ، به صورتی كه عرفاً موجب هتك حیثیت او شود ، جرم است .
همچنین طبق ماده 17 قانون همین قانون نیز هرگونه انتشار صوت یا تصویر یا فیلم خانوادگی را به وسیله سامانه های رایانه ای منتشر کند یا تغییر یا تحریف کند ، مشمول مجازات است . قانون مجازات اسلامی و قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی نیز انتشار اسکرین شات را جرم شناخته است.
نکته: طبق قانون و همانطور که در ماده 16 گفته شده اگر این تغییر یا تحریف به طور مستهجن باشد مرتكب به حداكثر مجازات محكوم خواهد شد .
مجازات جرم انتشار اسکرین شات
طبق قانون مجازات اسلامی در مجازات جرم اسکرین شات برای مجرم جزای نقدی و دو سال حبس در نظر گرفته شده است و طبق قانون جرایم رایانه ای مجازات حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محكوم می گردد .
همچنین طبق ماده 669 قانون مجازات اسلامی هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضرر های نفسی یا شرفی یا مالی و یا افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید به مجازات شلاق تا 74 ضربه و زندان از دو ماهه تا دو سال محکوم خواهد شد.
بیشتر بخوانید : نحوه تنظیم شکایت کیفری
عناصر قانونی جرم انتشار عکس در فضای مجازی
عنصر قانونی این جرم حسب ماده 16 و 17 قانون جرایم رایانه ای« هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
عنصر مادی جرم انتشار عکس در فضای مجازی
عنصر مادی جرم انتشار عکس در فضای مجازی، منتشر کردن عکس، فیلم یا صوت دیگری است. در واقع عمل منتشر کردن باید صورت بگیرد.
عنصر معنوی جرم انتشار عکس در فضای مجازی
عنصر معنوی جرم انتشار عکس در فضای مجازی، شخص مرتکب باید با آگاهی و از روی عمد اقدام به انتشار عکس و فیلم دیگران بکند، و چنانچه این کار را از روی سهل انگاری و خطا انجام شده باشد مشمول این جرم نشده و قابل تعقیب کیفری نمی باشد.
مرجع قضایی جهت پیگیری جرم انتشار عکس در فضای مجازی
در خصوص بروز و شکل گیری جرم انتشار اسکرین شات و یا بخش شدن عکس شخصی، افراد میتوانند جهت پیگیری شکایت خود به دادسرای جرایم رایانه‌ای مراجعه نماید. اما در صورتی که در شهری این دادسرا وجود نداشت افراد باید شکایت خود را در این خصوص در دادسرای عمومی آن شهر ثبت کنند.
جهت مشاوره حقوقی در خصوص جرم انتشار فیلم و عکس در فضای مجازی تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
