سنگسار به چه معناست؟
به گفته وکیل کیفری یکی از مجازات هایی که در شرع آمده است رجم یا سنگسار می باشد. سنگسار یا همان رجم که از طریق پرتاب سنگ به مجرم صورت می گیرد دارای سلسله مراتب و رسوم خاص خود می باشد. مجازات سنگساراز دسته مجازاتی است که برای بر زناکار محصن و محصنه اعمال می شود.
زنای محصن و محصنه به زنایی گفته می شود که فرد زناکار علاوه بر اینکه بالغ و عاقل باشد دارای همسر دایمی که در دسترس و امکان رابطه جنسی را با او داشته باشد. مطابق قانون ایران اگر شخص متأهلی با یک زن نامحرم رابطه جنسی برقرار کند و 4 شاهد ارتکاب جرم را شهادت دهند و یا اگر مرتکبین جرم چهار بار نزد قاضی به وقوع جرم اقرار نمایند زنا ثابت می شود.
هر گاه زنای محصنه، با شرايطي بسيار سختگيرانه به اثبات برسد، ممکن است به مجازات سنگسار منتهي شود. ایران جزء کشورهایی است که حکم سنگسار یا رجم را در قوانین خود دارد که طبق قانون اجرای این مجازات برای افراد متاهلی است که با شخص دیگری جز همسر خود رابطه جنسی داشته باشند (زنای محصن یا محصنه) در نظر گرفته خواهد شد.
نحوه تشخیص قاضی در صدور حکم سنگسار
در صورت تحقق جرم زنا، زنایی قابل سنگسار است کـه بـر اسـاس شرایط خاصی که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخـت، نـزد حـاکم اسـلامی بـه اثبـات برسد. لازم به یادآوري است که شکل اثبات باید صرفاً بـر اسـاس روش هـا و شـرایط ذیـل باشد: روش اثبات زنا منحصر به دو روش اسـت: شـهادت شـهود یـا اقـرار مجـرم.
پـس از حصول شرایط ثبوتی زناي محصنه، اگر مـرد یـا زن متأهـل و دارای همسر دائمی به گناه زنا آلوده شوند و 4 بار اقرار به وقوع جرم نمایند یا چهار شاهد عادل (شهود باید مرد وعادل باشند و ارتباط جنسی مذکور را با تمام خصوصیات به چشم خـود دیـده باشـند و در محضر حاکم شرع گواهی دهند)، زناي محصنه اثبات می شود.
شرایط اجرای حکم سنگسار
شرایط اجرای سنگسار بدین صورت می باشد که مرتکب جرم قبل از اینکه در گودال گذاشته شود باید غسل میت نماید و سپس مرتکب جرم را کفن می نمایند.
چنانچه زناکار زن باشد تا قسمت سینه و اگر مرد باشد تا قسمت کمر در گودال قرار می دهند سپس اطراف او را با خاک می پوشانند و در نهایت به او سنگ می زنند تا بميرد. در سنکسار اندازه سنگ ها باید معمولی باشد.
در سنکسار اگر جرم با شهادت شهود ثابت شده باشد شاهدان سنگ زدن را شروع می کنند ولی اگر جرم با اقرار مجرم به اثبات رسیده باشد وظیفه حاکم است که شروع به سنگ زدن کند.
سقوط حکم با فرار زناکار بعد از اصابت اولین سنگ
در صورتیکه زنای محصنه با اقرار ثابت شده باشد، وقتی اجراي حکم سنگسار شروع شد، اگر بعد از اصابت اولین سنگ، شخص زناکار از حفـره فـرار کنـد، اجـرای حکـم متوقـف میشود و مجرم دیگر قابل تعقیب نیست.
در واقع، فرار از گودال به منزلۀ رجوع از اقرار است و رجوع از اقرار از موارد سقوط مجازات رجم به شمار می رود. البته اگر زنا با شهادت اثبات شود، حد سنگسار ساقط نمی شود.
شرایط حکم سنگسار چیست؟
- متأهل و داراي همسر باشد : هرکدام از طرفین زنا که متأهل نباشند، حکم سنگسار ازاو مرتفع، و به تناسب حد شلاق یا تعزیر بر او اجرا می شود.
- همسر دائم داشته باشد : بنـابراین زن یـا مـردی کـه در ازدواج موقـت هسـتند و بـاشخص دیگري مرتکب زنا میشوند، اگرچه اصطلاحاً همسردار هسـتند، زنـاي آنهـا زنـاي محصنۀ مستوجب سنگسار نخواهد بود.
- با همسر خود قبل از اینکه مرتکب زنا شود، دست کم یک مرتبه همبستر شده باشد. شخص زناکاری که همسر دائم دارد، در صورتیکه هنوز با همسر دائم خود هم بستر نشده سنگسار نخواهد شد.
- به همسر خود براي ارتباط جنسی دسترسـی داشـته باشـد هرچـه مـانع از اسـتفاده مشروع از همسر دائم شود، مانع از تحقق زناي محصنۀ مستوجب سنگسار خواهد بـود. در سفر بودن همسر، بیماري مقاربتی، عنن مرد و…، ازجمله مواردی اسـت کـه مـانع از تحقـق حکم سنگسار برای زناکار می شود.
- آزاد باشند : سنگسار بر زن و مردي که کنیز یا برده باشند، مترتب نمی شود.
- همۀ شرایط عمومی تکلیف را داشته باشد : افزون بر موارد مذکور، که در شکل مفهوم زنای محصنه نقش اساسی دارند، بایـد شـرایط عمـومی تکلیـف نیـز وجـود داشـته باشد. خلل در هریک از شرایط عمومی تکلیف، موجب سقوط مجـازات شـود. برخـی از شرایط عمومی تکلیف عبارتند از: بلوغ، عقل، علم به حکم، علم به موضـوع، عـدم اجبـار، عدم اکراه و….
به عنوان مثال اگر یکی از طرفین زنا، زیر سـن تکلیـف یـا دیوانـه یـا حقیقتاً نسبت به حکم حرمت زنا جاهل باشد، در هریک از این مـوارد، مجازات زناي محصنه لغو خواهد شد. علاوه بر این، شخص همسردار، که همۀ شرایط احصان را دارد، اگر با فرد غیربـالغ زنـا کند، قابل سنگسار نیست.
حکم سنگسار در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
در جامعه کنونی ایران حکم سنگسار یا رجم با انتقادها و برخوردهای تندی از سوی حقوق بشر و فعالان مدنی رو به رو شده است. لذا، طی سالهای اخیر انجام مجازات سنگسار در مناطقی گزارش شده است که دارای سطح سواد، فرهنگ و آموزش پایین تری نسبت به بقیه مناطق بوده است.
به همین دلیل در قانون جدید مجازات سال 92 امکان تبدیل این مجازات به اعدام و شلاق فراهم گردیده است. مطابق ماده225 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 «حد زنا برای زانی محصن و زانیه محصنه رجم می باشد. در صورت عدم امکان اجرای رجم با پیشنهاد دادگاه صادرکننده حکم قطعی و موافقت رئیس قوه قضائیه در صورتی که جرم با بینه اثبات شده باشد، موجب اعدام زانی محصن و زانیه محصنه است و در غیر این (یعنی اثبات از طریق ادله دیگر) صورت موجب صد ضربه شلاق برای هر کدام خواهد بود.».
جهت مشاوره حقوقی با وکیل دادگستری با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
