انصراف از طلاق توافقی و شرایط آن
انصراف از طلاق توافقی ، از نظر قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391، انواع طلاق به دو نوع طلاق توافقی و طلاق غیر توافقی تقسیم می گردد. به طور کلی طلاق توافقی طلاقی است که به خواست و رضای هر دو طرف ازدواج، انجام گیرد. در مقابل طلاق غیر توافقی طلاقی است که توسط یکی از زوجین و به یکی از دلایل قانونی مثل اعتیاد طرف مقابل انجام شود. شرایط و مقررات حاکم بر طلاق توافقی با طلاق غیر توافقی نقاط مشترک و تفاوت های قانونی زیادی دارد. برای انجام هر دو نوع طلاق خواهان باید به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست تقدیم کند.
طلاق توافقی بر مبنای خواست و رضایت هر دو طرف انجام می گیرد، بنابراین اصولاً در هر مرحله از مراحل رسیدگی می توان از طلاق توافقی انصراف داد. با توجه به اينكه متقاضي طلاق توافقی زوج و زوجه هستند، با انصراف هر يک از آنها، صدور گواهی عدم امكان سازش بلاموضوع ميگردد.
انصراف از طلاق توافقی محدود به فـرض در جريـان بودن تقاضای طلاق در مركز مشاوره نيست؛ بلكه تا زمانی كه دادگاه اقدام به صدور گواهی عدم امكان سازش نكرده باشد، اعلام انصراف بلااشكال خواهد بود. در ادامه این نوشتار شیوه انصراف از طلاق توافقی و شرایط آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
راهکار قانونی برای صلح و سازش و انصراف از طلاق توافقی
مطابق با ماده 8 قانون حمایت خانواده انجام طلاق توافقی، با مراجعه به دادگاه خانواده و تقدیم دادخواست آغاز می شود. انجام سایر تشریفات مربوط به آیین دادرسی مدنی در مورد دعاوی خانوادگی لازم نیست.
طبق ماده 24 قانون حمایت خانواده جاری ساختن صیغه همه انواع طلاق اعم از توافقی و غیرتوافقی، مستلزم صدور گواهی عدم سازش یا حکم الزام به طلاق توسط دادگاه خانواده است.
مطابق با قانون حمایت خانواده، دادگاه خانواده از یک نفر قاضی مرد و یک نفر قاضی زن تشکیل می شود. تصمیم گیرنده نهایی و صادرکننده حکم، قاضی مرد است که به عنوان رئیس دادگاه شناخته می شود. نظر قاضی زن در خصوص پرونده تنها نظر مشورتی است. با این حال قاضی مرد باید در حکم خود به نظر قاضی زن اشاره نماید. چنانچه نظر رئیس دادگاه با نظر قاضی زن مغایرت داشته باشد، باید در حکم خود به صورت مستدل و مستند، نظر قاضی زن را رد نماید.
در موارد تقدیم دادخواست طلاق توافقی رئیس دادگاه خانواده مکلف است نخست سعی در ایجاد صلح و سازش و انصراف از طلاق توافقی داشته باشد. همچنین بنابر ماده 16 قانون حمایت خانواده جهت تحکیم مبانی خانواده و پیشگیری از اختلافات خانوادگی و طلاق و تلاش در جهت ایجاد صلح و سازش در کنار دادگاه های خانواده مراکز مشاوره خانواده ایجاد می شود.
طبق قانون حمایت خانواده، دادگاه خانواده باید پیش از صدور حکم در مورد طلاق توافقی زوجین را به مراکز مشاوره خانواده زیر نظر قوه قضاییه ارجاع دهد. وظیفه اصلی مراکز مزبور در مورد طلاق توافقی ایجاد صلح و سازش میان زوجین و پیشگیری از وقوع طلاق است.
موارد قانونی انصراف از انجام طلاق به صورت توافقی
همانطور که اشاره شد با توجه به حمایت های قانونی موجود از بنیان و استحکام خانواده، طرفین دعوای طلاق توافقی در هر لحظه از مراحل رسیدگی تا پیش از جاری شدن صیغه طلاق در دفترخانه ثبت ازدواج و طلاق می توانند از انجام طلاق توافقی انصراف دهند.
طرفين ميتوانند تا اولـين جلسه دادرسی يا قبل از اتمام دادرسی و همچنين پس از ختم مذاكرات با رعايت شرايط قـانونی، از تقاضای خود منصرف شوند كه در اين صورت با توجه به ملاک بندهای ماده 107 قانون آيين دادرسی مدنی، حسب مورد، قرار لازم صادر می شود؛ به ويژه اينكه طلاق توافقی مبتنی بر توافق زوجين است و در نتيجه چنانچه چنين توافقی شكل نگيرد صـدور گواهی عدم امكان سازش امکانپذیر نیست.
بنابراين به نظر می رسد تا زمـانی كـه گواهی عدم امكان سازش صادر نشده است؛ اعم از اينكه تقاضا در مراكز مشاوره باشد يا موضوع به دليل عدم سازش زوجين، به دادگاه منعكس شده باشد، امكـان انصـراف از آن وجـود دارد؛ در نتيجه اراده هر يک از زوجين مبنی بر انصراف، زمينه صدور گواهی عدم امكان سازش را كـه در پی تقاضای طلاق توافقی مطرح ميشود، منتفی می سازد.
از نظر قانونی با توجه به این که انصراف از طلاق توافقی در کدام مرحله از مراحل دادرسی صورت گیرد، آثار زیر متصور است :
- در صورتی که انصراف از طلاق توافقی پیش از اعلام ختم دادرسی صورت گیرد، دادگاه قرار استرداد دعوا را صادر می نماید.
- چنانچه انصراف از طلاق توافقی، پس از اعلام ختم دادرسی و پیش از صدور حکم انجام گیرد، دادگاه حسب مورد قرار ابطال دعوا یا ابطال دادخواست را صادر می کند.
- چنانچه پس از صادر شدن گواهی عدم سازش، طرفین یا یکی از آنها از طلاق انصراف دهد با عدم حضور در دفترخانه ثبت طلاق به تاخیر می افتد. چنانچه تا مدت سه ماه از تاریخ صدور گواهی عدم سازش زوجین نسبت به حضور در دفترخانه و جاری نمودن صیغه طلاق خودداری کنند، گواهی عدم سازش از اعتبار ساقط می شود.
- در صورتی که طلاق رجعی باشد، حتی پس از جاری ساختن صیغه طلاق نیز می توان از تاثیر آن صرف نظر کرد. برای این کار مرد باید مطابق با مقررات قانونی به زوجه خویش رجوع کند. رجوع در طلاق رجعی تنها تا سپری شدن مدت عده ممکن است.
انصراف از طلاق توافقی به درخواست زوج
در صورتی که پس از صدور گواهي عدم امكان سازش زوج از اجرای صیغه طلاق توافقی منصرف شود نمی توان صيغه طـلاق را اجـرا و ثبـت كرد و اجرای صیغه طلاق در صورت عدم حضـور زوج در دفترخانه، صرفاً در فرضی امكانپذير است كه زوجه در اجرای صيغه طـلاق وكالـت بلاعـزل داشته باشد؛ بنابراين در صورت عدم وجود وكالت بلاعزل، عدم حضور زوج و انصراف او از طلاق، اجرای صيغه طلاق به استناد گواهی صادرشده را منتفی می سازد.
جهت مشاوره حقوقی با گروه وکلای یعقوبی با شماره های مندرج در سایت تماس بگیرید. فاطمه یعقوبی وکیل پایه یک دادگستری
